Przyczyny i czynniki ryzyka rozwoju schizofrenii

Przyczyny i czynniki ryzyka rozwoju schizofrenii

Schizofrenia nigdy nie występuje w sposób izolowany. Na ogół dotyka ona kilku członków tej samej rodziny w kolejnych pokoleniach, co sugeruje, że przyczyny choroby mają przynajmniej częściowo charakter genetyczny, chociaż nie zidentyfikowano jeszcze konkretnych genów odpowiedzialnych za jej rozwój. Równie niepewny jest charakter czynników środowiskowych, które z pewnością przyczyniają się, w mniejszym lub większym stopniu, do występowania tego zaburzenia. W niektórych przypadkach postawiono hipotezę o etiologii wirusowej a w innych – o narażeniu na określone substancje występujące w środowisku, jednak nie ma jednoznacznych dowodów naukowych na poparcie tych hipotez.

Niezależnie od konkretnego czynnika wyzwalającego, powstałe uszkodzenie w układzie nerwowym powoduje zmianę funkcjonowania układu dopaminergicznego, czyli systemu składającego się z neuronów wykorzystujących dopaminę do komunikacji. W szczególności zaobserwowano, że u pacjentów chorych na schizofrenię układ dopaminergiczny funkcjonuje z większą intensywnością niż w populacji ogólnej, a jego nadmierna aktywność wywołuje obraz kliniczny bardzo podobny do tego występującego po zatruciu substancjami odurzającymi, takimi jak kokaina lub amfetamina.

Badania z wykorzystaniem technik obrazowania takich jak tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny (MRI) i PET wykazały, że u osób chorych na schizofrenię dochodzi również do zmian w strukturach mózgu i zaburzenia metabolizmu neuronów występujących w płatach czołowych, czyli w obszarach mózgu odpowiedzialnych za funkcje wykonawcze, organizację czynności złożonych i planowanie. Oznacza to na przykład, że jeśli osoba chora na schizofrenię widzi brudną podłogę, rozpoznaje, że należy ją wyczyścić, ale nie jest w stanie mentalnie uporządkować niezbędnych do tego działań, a po kilku minutach nawet nie pamięta, że musiała lub chciała ją wyczyścić.

Czynniki ryzyka schizofrenii

• Posiadanie historii schizofrenii w rodzinie (rodzeństwo, rodzice, wujkowie, dziadkowie, kuzyni itp.)
• Narażenie na wirusy, substancje toksyczne lub niedożywienie w okresie rozwoju płodowego, szczególnie w pierwszym i drugim trymestrze ciąży
• Występowanie znacznej i utrzymującej się aktywacji układu immunologicznego, jak w przypadku przewlekłych stanów zapalnych lub chorób autoimmunologicznych
• Bycie dzieckiem ojca będącego w momencie poczęcia w starszym wieku
• Zażywanie narkotyków lub środków pobudzających